İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi

İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshetmesi

İş hayatında zaman zaman işçi ile işveren arasında anlaşmazlıklar yaşanabilir. Bu anlaşmazlıklar kimi zaman öyle bir boyuta ulaşır ki, işçi işyerinden ayrılmak zorunda kalabilir. Ancak işçinin iş sözleşmesini feshetmesi, her zaman haklı nedenle gerçekleşmez. İş Kanunu, işçiye belirli koşullarda "haklı nedenle fesih" hakkı tanımaktadır. Özellikle İstanbul'un Anadolu Yakası ve Kartal gibi bölgelerde iş hukuku alanında açılan davaların büyük bir kısmı bu konuyla ilgilidir. Bu yazıda, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi durumunda nasıl bir süreç işleyeceğini ve hangi gerekçelerin geçerli sayıldığını detaylıca inceleyeceğiz.

Haklı Nedenle Fesih Nedir?

Haklı nedenle fesih, işçinin iş sözleşmesini derhal sona erdirmesine olanak tanıyan hukuki bir haktır. Bu durumda işçi, herhangi bir ihbar süresine uymak zorunda olmaksızın işten ayrılabilir. Ancak haklı nedenin varlığını ispatlamak işçiye düşer. İş Kanunu’nun 24. maddesinde bu nedenler açıkça sıralanmıştır.

İşçinin Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?

İş Kanunu’na göre işçinin haklı nedenle fesih yapabileceği başlıca sebepler üç ana grupta toplanır:

1. Sağlık Nedenleri

2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar

3. Zorlayıcı Sebepler

Her birini ayrı başlıkta açıklayalım:

1. Sağlık Nedenleri

İşçinin sağlığını tehdit eden koşullar mevcutsa işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Örneğin:

• İşin yürütülmesi sırasında sürekli olarak sağlığını tehdit eden bir durum söz konusuysa,

• İşveren, işçiyi sağlık açısından uygun olmayan bir pozisyonda çalıştırıyorsa.

Bu durumda işçinin derhal fesih hakkı doğar.

2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar

İşverenin şu tür davranışları işçiye haklı fesih hakkı verir:

• İşçiye veya ailesine yönelik hakaret veya kötü muamele,

• Cinsel taciz,

• Ücretin zamanında ödenmemesi,

• İşçinin maaşının eksik yatırılması veya uzun süre hiç yatırılmaması,

• İşverenin güveni kötüye kullanması (örneğin işçiyi yanıltarak işe alması).

Bu hallerde işçi iş sözleşmesini derhal sonlandırabilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.

3. Zorlayıcı Sebepler

Deprem, yangın gibi mücbir sebepler nedeniyle işçinin çalışması imkânsız hale gelmişse işçi sözleşmeyi feshedebilir. Ancak bu durumda kıdem tazminatı hakkı doğmayabilir, olayın niteliğine göre değerlendirilmelidir.

Haklı Nedenle Fesihte Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?

Evet. İşçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak işçinin bu durumu belgelendirmesi gerekir. Örneğin maaşların yatırılmadığını banka dökümleriyle, mobingi tanıklarla, sağlık sorunlarını ise doktor raporlarıyla ispatlaması gerekir.

Haklı Nedenle Fesihte İhbar Süresi Var mı?

Hayır. Haklı nedenle fesihlerde işçinin herhangi bir ihbar süresine uyması gerekmez. İşçi derhal işten ayrılabilir. Ancak yazılı fesih bildirimi yapması önemlidir.

Fesih Bildirimi Nasıl Yapılır?

İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmek istemesi durumunda mutlaka yazılı bir fesih bildirimi yapması gerekir. Bu bildirimde;

• Fesih nedeni açıkça yazılmalı,

• Haklı sebep dayanakları belirtilmeli,

• Mümkünse belgeler eklenmelidir.

Yazılı bildirim, elden teslim edilebilir ya da noter kanalıyla veya iadeli taahhütlü posta ile gönderilmelidir.

İşçi Fesihten Sonra Hangi Davaları Açabilir?

Haklı nedenle işten ayrılan işçi, şu taleplerle dava açabilir:

• Kıdem tazminatı davası

• Ücret ve diğer alacakların tahsili

• Manevi tazminat (özellikle mobing ve taciz durumlarında)

• İş kazası nedeniyle tazminat (eğer haklı sebep iş kazasıysa)

Kartal Bölgesinde Bu Tür Davalarda Süreç Nasıl İşler?

Kartal Adliyesi’nde açılan iş davalarında, öncelikle arabuluculuk süreci işletilir. Taraflar anlaşamazsa dava süreci başlar. İşçi, haklı fesih gerekçesini ve alacaklarını belgelemek zorundadır. Davaların süresi, dosya yoğunluğuna ve tarafların beyanlarına göre değişmekle birlikte ortalama 6 ila 18 ay arasında sonuçlanabilir.

Hangi Süreçleri Takip Etmeli?

1. Fesih bildirimi yapılmalı.

2. Arabuluculuk başvurusunda bulunulmalı.

3. Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa dava açılmalı.

4. Mahkemede deliller sunulmalı.

5. Karar kesinleştiğinde alacaklar tahsil edilmeli.

Sık Sorulan Sorular 

İşçi haklı nedenle işten ayrıldığında tazminat alabilir mi?
Evet, kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak ihbar tazminatı hakkı doğmaz.

Haklı nedenle fesih için belirli bir süre var mı?
Evet. İşçi, haklı fesih nedenini öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkını kullanmalıdır.

İşveren maaşı birkaç gün geç yatırırsa bu haklı fesih sebebi midir?
Maaşın geç yatırılması süreklilik kazanmışsa evet, haklı nedenle fesih sebebidir.

İşçi istifa ederken haklı nedenle fesih yaptığını belirtmezse ne olur?
Haklarını kaybedebilir. Bu nedenle istifada açıkça “haklı nedenle fesih” ibaresine yer verilmelidir.

İşçi noterden ihtar çekmek zorunda mı?
Zorunlu değil ama hukuki süreçte ispat açısından faydalıdır.

İş Hukuku Avukatı