Kartal Avukat
İş sözleşmesinin sona erdirilmesi durumunda, işçinin haklarını koruyan önemli bir tazminat türü olan ihbar tazminatı, işverenin veya işçinin iş sözleşmesini sona erdirirken yasal süreye uymaması halinde gündeme gelir. Bu yazımızda, işten çıkarılan işçinin ihbar tazminatı hakkını, nasıl alacağını ve dikkat edilmesi gereken hususları detaylıca ele alıyoruz.
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshi sırasında taraflardan birinin diğerine önceden belirlenen süre kadar bildirim yapmaması halinde ödemek zorunda olduğu tazminattır. Amaç, işçiye ya da işverene yeni iş veya işçi bulabilmesi için makul bir süre tanımaktır.
İş Kanunu’na göre işten çıkarma veya işten ayrılma durumunda uygulanacak ihbar süreleri işçinin çalışma süresine bağlıdır:
Çalışma Süresi | İhbar Süresi |
---|---|
6 aydan az | 2 hafta |
6 ay - 1,5 yıl arası | 4 hafta |
1,5 yıl - 3 yıl arası | 6 hafta |
3 yıldan fazla | 8 hafta |
İşveren, işçiyi bu süreler kadar önceden bilgilendirmek zorundadır.
İşveren tarafından işten çıkarılan işçilere, işveren ihbar süresine uymadan sözleşmeyi feshederse,
İşçi tarafından fesih yapılırsa ve ihbar süresine uyulmazsa karşı tarafa ödenir.
İhbar tazminatı, işçinin işe başlama tarihine göre belirlenen ihbar süresi üzerinden hesaplanır ve ücreti tam olarak ödenir.
İhbar tazminatı, işçinin işten çıkarıldığı tarihteki brüt maaşına, ihbar süresi kadar çalışma gününün eklenmesiyle hesaplanır.
Hesaplama örneği:
İşçi 2 yıldır çalışıyor, ihbar süresi 6 hafta.
Brüt maaşı 10.000 TL ise,
6 haftalık ücret tutarı tazminat olarak ödenir:
10.000 TL x 6 / 4 (hafta) = 15.000 TL (yaklaşık)
Burada haftalık ücret 10.000 TL/4 hafta olarak hesaplanır.
Fesih Bildirimini İnceleyin: İşveren ihbar süresine uyup uymadığına bakılmalıdır.
Yazılı Bildirim Alın: İşveren fesih kararını yazılı olarak bildirmelidir.
İhbar Tazminatı Talebi: Ödenmeyen ihbar tazminatı için işçi iş mahkemesine başvurabilir.
Delil Toplama: İş sözleşmesi, maaş bordrosu, fesih yazısı gibi belgeler hazırlanmalıdır.
İşveren ihbar süresine uymadan işçiyi işten çıkarır ve tazminatı ödemezse;
İşçi, iş mahkemesinde ihbar tazminatı davası açabilir.
Ayrıca, işçinin kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti gibi diğer hakları da mahkemede talep edilebilir.
Mahkeme, işçinin lehine karar verirse ihbar tazminatı işverenden tahsil edilir.
Kıdem süresinin doğru hesaplanması önemlidir.
İş sözleşmesinde farklı ihbar süreleri belirlenmişse, İş Kanunu hükümleri geçerlidir.
Deneme süresi içinde işten çıkarma durumunda ihbar tazminatı talep edilemez.
Toplu işten çıkarmalarda farklı düzenlemeler olabilir.
İşten çıkarılan işçinin en temel haklarından biri olan ihbar tazminatı, işverenin yasal bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde işçinin başvurabileceği önemli bir hukuki haktır. Hak kaybı yaşamamak için işçinin ihbar süresi ve tazminat hesaplaması konusunda bilinçli olması ve gerektiğinde hukuki destek alması gerekir.