İhbar Süresiz İşten Çıkarma Nasıl Yapılır?

İşveren ile çalışan arasında yaşanan anlaşmazlıkların en kritik noktalarından biri, iş akdinin feshi sürecidir. İşverenin, işçiyi ihbar süresi tanımaksızın işten çıkarması belirli şartlara bağlıdır. Bu tür fesihler, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında “haklı nedenlerle derhal fesih” olarak tanımlanır. Kartal bölgesinde iş hukuku ile ilgili en çok danışılan konulardan biri olan bu süreçte, hem işverenin hem de işçinin hakları titizlikle değerlendirilmelidir.

İhbar Süresiz İşten Çıkarma Nedir?

Normal şartlarda, iş akdi feshedileceği zaman işverence belirli bir ihbar süresi tanınmalıdır. Bu süre, işçinin kıdemine göre 2 ila 8 hafta arasında değişir. Ancak bazı durumlarda işveren, bu süreyi tanımaksızın işçinin işine derhal son verebilir. Bu durumda, işten çıkarma ihbar süresiz gerçekleşmiş olur.

Hangi Durumlarda İhbar Süresi Tanınmaksızın İşten Çıkarılabilir?

İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin iş akdini derhal feshedebilmesi için bazı özel koşullar belirlemiştir. Bu koşullar şunlardır:

İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları
Örneğin; işyerinde hırsızlık, hakaret, tehdit, cinsel taciz, alkollü veya uyuşturucu madde etkisinde işe gelme.
İş güvenliğini tehlikeye atacak davranışlar
Makine kullanımı sırasında ciddi dikkatsizlik veya kasıtlı zarar verme gibi.
İşçinin görevlerini yerine getirmemesi
Sürekli devamsızlık, verilen işi yapmayı reddetme.
Sağlık raporu ile tespit edilmiş hastalıklar
Bulaşıcı hastalıklar gibi çalışmasının işyeri için risk oluşturduğu durumlar.

Bu durumlar söz konusuysa, işveren ihbar süresi vermeksizin işçinin sözleşmesini feshedebilir.

İhbar Süresiz Fesihte Süreç Nasıl İşler?

Olayın Belgelenmesi:
İşveren, işten çıkarma sebebini somut delillerle belgelendirmelidir. Örneğin; tanık ifadeleri, kamera kayıtları, yazılı tutanaklar.
Savunma Hakkı Verilmesi:
İşçiye savunma hakkı tanınması, yasal ve etik açıdan önemlidir. Ancak bazı durumlarda (örneğin işyerinde suçüstü yakalanma) bu şart aranmaz.
Yazılı Bildirim:
İşveren, fesih gerekçesini yazılı olarak ve açık şekilde bildirmelidir. Yazılı belge işçinin özlük dosyasına eklenir.
Kıdem Tazminatı Durumu:
Eğer işten çıkarma haklı nedene dayanıyorsa, işçi kıdem tazminatını alamaz. Ancak bazı özel durumlar istisna oluşturabilir.

İhbar Süresiz İşten Çıkarma Sonrası İşçinin Hakları Nelerdir?

İşten çıkarılan kişi, feshin haksız olduğunu düşünüyorsa şu haklara sahiptir:

İş Mahkemesine Dava Açmak:
İşe iade davası ya da haksız fesih nedeniyle tazminat talepli dava açılabilir.
Kıdem ve İhbar Tazminatı Talebi:
Haklı fesih koşulları oluşmamışsa, işçi bu tazminatları talep edebilir.
Manevi Tazminat:
Özellikle kişilik haklarına saldırı varsa (hakaret, iftira gibi) manevi tazminat gündeme gelebilir.

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası’nda İhbar Süresiz İşten Çıkarılma Durumlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

İstanbul’un Kartal ilçesi gibi yoğun iş gücü barındıran bölgelerde, işten çıkarma süreçlerinin profesyonelce yürütülmesi büyük önem taşır. İşverenin yanlış uygulamaları, ciddi tazminat yükü doğurabilir. Aynı şekilde işçi de haklarının ihlal edilip edilmediğini uzman görüşüyle değerlendirmelidir.

Sık Sorulan Sorular

İşveren beni ihbar süresi vermeden çıkarabilir mi?
Eğer 4857 sayılı İş Kanunu’nda sayılan haklı nedenler varsa, evet çıkarabilir. Ancak keyfi uygulamalar haksız fesih sayılır.

İhbar süresi tanımadan çıkarıldım, tazminat alabilir miyim?
Fesih haksızsa, hem kıdem hem de ihbar tazminatı alma hakkınız doğar.

Savunma alınmadan işten çıkarıldım, dava açabilir miyim?
Evet. Özellikle yazılı savunma hakkınız verilmediyse, bu durum işvereni haksız konuma düşürebilir.

İhbar süresi tanımadan işten çıkarıldığımda ne kadar sürede dava açmalıyım?
Genellikle işe iade davalarında 1 ay, diğer tazminat talepleri için 5 yıl zamanaşımı süresi vardır.

Delil olmadan işten çıkarma yapılabilir mi?
Hayır. İşverenin haklı fesih iddiasını somut delillerle ispatlaması gerekir.

İş Hukuku Avukatı